مجله کافئین مود
تاثیرات قهوه در بارداری؛ آیا نوشیدن قهوه در بارداری مضر است؟
آیا میدانستید خوردن قهوه در بارداری با محدودیتهایی همراه است؟ بسیاری از بانوان عادت به نوشیدن چند فنجان قهوه در طول روز دارند و با مثبت شدن تست بارداری، بایستی مصرف کافئین را محدود کنند. همانطور که میدانید کافئین یک محرک عصبی قوی است که تاثیرات مختلفی روی بدن بزرگسالان میگذارد. اما بدن جنین قادر به هضم کافئین و تاثیرات ناشی از آن نیست. بههمین دلیل، میزان مجاز مصرف قهوه در بارداری با دوران قبل از بارداری متفاوت خواهد بود. گاهی اوقات بهجای ممنوع کردن مصرف اسپرسو در بارداری، میتوان نوشیدنیهای کم کافئین و قهوه دیکاف را جایگزین آن کرد که بایستی طبق تجویز پزشک عمل شود. اگر میخواهید بیشتر با تاثیرات قهوه در بارداری آشنا شوید، با کافئین مود همراه باشید.
مصرف قهوه در بارداری؛ آیا خوردن قهوه در بارداری مجاز است؟
در پاسخ به این پرسش نمیتوان بهصورت قطعی بله یا خیر گفت. زیرا واکنش بدنی هر بانوی باردار نسبت به کافئین متفاوت خواهد بود و بایستی با توجه به شرایط جسمانی او تصمیم گیری شود. بهطور کلی مصرف قهوه را در دوران بارداری توصیه نمیکنیم. زیرا تاثیرات قهوه روی بدن زنان اجتناب ناپذیر است و صرفا بر روی هشیاری افراد تاثیر نمیگذارد. کافئین قهوه میتواند روی فشار خون مادر، ضربان قلب، ایجاد استرس، کاهش جذب آهن، تغییرات هورمونی و در نهایت روی سلامت جنین تاثیر بگذارد.
برخی از پزشکان مقدار مجاز مصرف قهوه در بارداری را مشخص کردهاند که برخی از منابع آن را تایید و برخی دیگر رد کردهاند. برای تصمیم گیری درخصوص مصرف کافئین در دوران بارداری، بایستی با پزشک خود مشورت کنید. این مسئله برای بانوان بارداری که دارو مصرف میکنند، به مراتب مهمتر است. زیرا گاهی کافئین قهوه میتواند تداخل دارویی ایجاد کند. شاید فکر کنید که قهوه پیش از دوران بارداری تاثیر خاصی روی بدن شما نداشته است. اما اکنون بدن شما حساستر از گذشته است و سلامت جنین نیز تحت تاثیر سلامت بدن مادر است. این مقاله صرفا جنبه اطلاع رسانی دارند و برای تصمیم نهایی در خصوص مصرف قهوه در طول دوره بارداری، بایستی با پزشک متخصص مشورت کنید.
کافئین چگونه بر بدن مادر باردار تاثیر میگذارد؟
همانطور که پیشتر نیز گفتیم، تاثیرات کافئین قهوه بر بدن مادر باردار فقط محدود به رفع خوابآلودگی نمیشود. قهوه و فشار خون بالا، قهوه و تپش قلب بالا، قهوه و تغییرات هورمونی، قهوه و زخم معده، با هم مرتبط هستند. مضرات قهوه در بارداری زمانیکه در مصرف کافئین زیادهروی کنید، بیشتر و خطرناکتر خواهد بود. البته فواید قهوه در بارداری را نیز نمیتوان نادیده گرفت که برخی از این فواید نیز تابع زمان و مقدار مصرف قهوه هستند. در ادامه بهصورت مفصل تاثیرات قهوه در بارداری را بررسی میکنیم.
افزایش هشیاری و رفع خواب آلودگی
آدنوزین یک ماده شیمیایی در مغز است که مقدار آن در طول روز با گذشت زمان بیشتر میشود. زمانیکه این ماده شیمیایی به گیرندههای مخصوص وصل میشود، احساس خستگی و خوابآلودگی ایجاد میکند. کافئین قهوه میتواند گیرندههای آدنوزین را مسدود کند و حالت خستگی و خوابآلودگی را رفع کند. بانوانی که میخواهند هشیاری کامل داشته باشند، میتوانند با مجوز پزشک، قهوه بنوشند.
بهبود خلق و خو
تغییرات هورمونی در دوره بارداری میتواند روی اعصاب مادر باردار تاثیرات منفی بگذارد. احساس کسالت و بیحوصلگی یکی از مشکلاتی است که قهوه میتواند تا حدودی آن را رفع کند. بهبود خلق و خو از جمله فواید قهوه در بارداری است. کافئین میتواند ترشح هورمون دوپامین (هورمون شادی) را افزایش بدهد و از طرفی مقدار کورتیزول (هورمون غم) را کاهش بدهد. با نوشیدن قهوه احساس شادابی خواهید کرد.
تسکین سردرد میگرنی
قطع یکباره مصرف قهوه میتواند سردرد ایجاد کند و آزار دهنده باشد. از طرفی مادران بارداری که دچار سردرد میگرنی میشوند، گاهی برای مصرف داروهای مسکن با محدودیتهایی روبهرو هستند. مقدار محدود قهوه در حدود کمتر از 200 میلیگرم کافئین، میتواند به بهبود سردرد کمک کند. زیرا قهوه میتواند به بهبود جریان خون کمک کند. البته این نکته را مدنظر داشته باشید که مصرف قهوه برای سردرد در زمانی که فشار خون بالا دارید، مضر است. زیرا امکان دارد که سردرد ناشی از فشار خون بالا باشد و نوشیدن قهوه آن را تشدید کند. پس بهتر است با پزشک درخصوص تسکین سردرد با قهوه مشورت کنید.
اختلال در خواب
در بخشهای قبل درباره رفع خواب آلودگی با قهوه بهعنوان یکی از فواید قهوه در بارداری صحبت کردیم. اما اگر قهوه را در نزدیک ساعات خواب مصرف کنید، دچار کم خوابی و بیخوابی خواهید شد. خواب کافی برای سلامت مادر و جنین ضروری است. زیرا پاکسازی سموم بدن، رشد جنین و ریکاوری بدن در طول مدت زمان خواب انجام میشود. بهعلاوه اینکه بدخوابی میتواند به ایجاد سردرد و تاثیرات منفی در خلق و خو نیز منجر شود.
ایجاد استرس و تپش قلب
مصرف کافئین مخصوصا در مقدار زیاد میتواند حالت بیقراری، استرس و اضطراب ایجاد کند. کافئین بهعنوان محرک عصبی در برخی از افراد که به خودی خود مضطرب هستند نیز احتمال پنیک را بالا میبرد. با نوشیدن قهوه فشار خون و تپش قلب بالا میرود که از عوامل محرک استرس و بیقراری هستند. اضطراب و استرس برای بانوان بارداری که به آرامش نیاز دارند بسیار مضر است.
تشدید حالت تهوع و مشکلات گوارشی
حالت تهوع و سوزش معده دو عارضه شایع در دوران بارداری هستند که با مصرف قهوه به تشدید آنها کمک میکنید. مصرف قهوه بر معده تاثیر منفی میگذارد. عوارض قهوه ناشتا بیشتر نیز خواهد بود. اسیدیته قهوه زیر 7 است و درواقع قهوه یک نوشیدنی اسیدی میباشد. این نوشیدنی میتواند ترشح اسید معده را افزایش بدهد و سوزش معده را بیشتر کند. حتی میتواند باعث رفلاکس معده شود و حالت تهوع را تشدید کند.
تکرر ادرار و دهیدراته شدن بدن
کافئین قهوه خاصیت ادرار آوری دارد و تکرر ادرار ایجاد میکند. با تکرر ادرار حجم قابل توجهی از آب بدن توسط ادرار از بدن خارج میشود و مواد معدنی و مغذی ضروری بدن مانند کلیسم نیز از طریق ادرار خارج میشود. بهعلاوه اینکه تکرر ادرار بدن را دهیدراته میکند که یکی از عوامل ایجاد یبوست است. یبوست برای بانوان باردار بهخصوص در ماههای اواخر بارداری مضر است.
کاهش جذب مواد مغذی بدن
جلوگیری از جذب مواد مغذی و مواد معدنی از جمله مضرات قهوه در بارداری هستند. آهن با نوشیدن قهوه جذب بدن نمیشود. جذب آهن برای ساخت گلبولهای قرمز و انتقال اکسیژن به جنین ضروری است. برخی از مواد موجود در قهوه با آهن یک ترکیب غیر محلول تشکیل میدهند که روده قادر به جذب آنها نیست. عدم جذب کلسیم باعث ضعف استخوانی در مادر باردار میشود که در بلند مدت آسیبزا خواهد بود. روی و ویتامین D نیز دو نمونه از مواد مغذی مورد نیاز برای تکامل جنین هستند که قهوه جذب آنها را کاهش میدهد.
تاثیرات مصرف کاپوچینو در بارداری
برخی از افراد معتقدند که خوردن کاپوچینو در بارداری نسبت به خوردن اسپرسو در بارداری بیضررتر است. ناگفته نماند که کاپوچینو از اسپرسو و شیر تهیه میشود و اسپرسو تمامی تاثیراتی که در بخش قبل ذکر کردیم را روی بدن میگذارد. اما با توجه به اینکه شیر یک ماده مغذی است و درصد بیشتری از نوشیدنی را تشکیل میدهد، تاثیرات آن در دوره بارداری کمی متفاوت خواهد بود.
اسپرسو سینگل یا دبل که در کاپوچینو وجود دارد، خاصیت اسیدی دارد و سوزش معده ایجاد میکند. شیر میتواند اسیدیته قهوه را خنثی کند و کاپوچینو را به یک نوشیدنی ملایم تبدیل کند. بههمین دلیل احتمال ایجاد مشکلات گوارشی با نوشیدن کاپوچینو کمتر خواهد بود. شیر حاوی مقدار قابل توجهی کلسیم و پروتئینهای مورد نیاز بدن است. قهوه در بارداری به دفع کلسیم از طریق ادرار کمک میکند و کلسیم شیر میتواند از کمبود کلسیم بدن تا حدودی جلوگیری کند.
نکات مهم مصرف کاپوچینو در بارداری
- اگر به لاکتوز شیر حساسیت دارید، مصرف کاپوچینو میتواند عوارضی ایجاد کند. در این حالت میتوانید شیر بدون لاکتوز را برای تهیه کاپوچینو انتخاب کنید.
- کاپوچینو را با معده خالی ننوشید. زیرا قهوه و شیر هر دو باعث بروز حالت تهوع شدید میشوند که در دوره بارداری بسیار ناخوشایند است.
- مراقب قند خون بارداری باشید و کاپوچینو را با شکر زیاد میل نکنید.
تاثیرات مصرف نسکافه در بارداری
نسکافه نوعی قهوه فوری است که با شکر و پودر شیر خشک آن را مخلوط میکنند. باتوجه به اینکه این نوشیدنی از خانواده قهوه میباشد، تمامی ویژگیهای قهوه را نیز دارد. با این اختلاف که کمی تاثیرات آن کمتر و عوارض آن خفیفتر است. برای مثال نسکافه نسبت به اسپرسو رقیقتر است و کافئین و اسیدیته کمتری دارد. بههمین دلیل سوزش معده کمتری ایجاد میکند. با این حال نوشیدن نسکافه در بارداری عوارضی نیز دارد. افزایش فشار خون، افزایش ضربان قلب، بدخوابی و بیخوابی، استرس و اضطراب، سردرد، مشکلات گوارشی، رفلاکس معده، سوزش معده نیز از جمله مضرات خوردن نسکافه در بارداری هستند.
نکات مهم درباره خوردن نسکافه در بارداری
- نسکافه حاوی مقداری شکر است که در کنار قهوه میتواند فشار خون را افزایش بدهد. اگر فشار خون بالا دارید، از نوشیدن نسکافه خودداری کنید.
- اگر میخواهید مقدار کافئین کمتری مصرف کنید، مقدار کمتری پودر نسکافه به فنجان اضافه کنید و با افزودن شیر یا آبجوش بیشتر، نوشیدنی را رقیقتر کنید.
- نوشیدن نسکافه شیرین برای بانوانی که مستعد ابتلا به دیابت بارداری هستند، مضر است.
مصرف کافئین در بارداری چه تاثیری بر جنین دارد؟
تاکنون درباره تاثیرات قهوه در بارداری و سلامتی مادر صحبت کردیم، حال ببینیم که مضرات قهوه برای جنین چیست؟ کافئین قهوه میتواند تاثیرات منفی بر سلامت افراد بالغ به دنبال داشته باشد. این تاثیرات روی بدن جنین بهمراتب شدیدتر خواهد بود. زیرا سیستم بدنی جنین بسیار حساس است و مدت زمان بیشتری طول میکشد تا کافئین را دفع کند. چند مورد از تاثیرات قهوه بر جنین را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
اختلال در تامین مواد مغذی مورد نیاز جنین
کافئین میتواند بر عروق خونی که وظیفه انتقال اکسیژن و مواد مغذی به جفت دارند، تاثیر بگذارد و عملکرد آنها را مختل کند. جنین درصورتی میتواند رشد کامل داشته باشد که تمام مواد مغذی را در مقدار نرمال دریافت کند. نوشیدن قهوه جذب مواد مغذی را کاهش میدهد و برخی از مواد معدنی و مغذی مورد نیاز جنین مانند کلسیم، روی و آهن دیگر تامین نمیشوند و فرآیند رشد جنین با مشکل روبهرو خواهد شد.
افزایش خطر سقط جنین
زیادهروی در مصرف قهوه میتواند ریسک سقط جنین را بالا ببرد. زیرا برخی از محققین معتقدند که کافئین میتواند DNA سلولهای رشد جنین را تحت تاثیر قرار بدهد. همچنین بر هورمونهای بدن مادر تاثیرات منفی بگذارد. همه این عوامل در کنار هم ریسک سقط جنین را بالا میبرند. این مورد از مضرات خوردن قهوه در سه ماهه اول بارداری پررنگتر است. اگرچه برخی از افراد این اطلاعات را تایید نمیکنند. اما بهتر است موارد احتیاط را رعایت کنید و نوشیدنیهای بدون کافئین را جایگزین قهوه فول کافئین کنید.
تولد جنین با وزن کم
همانطور که پیشتر نیز ذکر کردیم، کافئین از رسیدن مواد مغذی کافی به جنین جلوگیری میکند و فرایند رشد و تکامل جنین را با مشکل روبهرو میکند. این عامل باعث میشود که وزن جنین در حین تولد کمتر از مقدار نرمال یعنی (2.5 کیلوگرم) باشد. تولد نوزاد با وزن کم عوارض بسیاری بهدنبال دارد. برای مثال بروز عفونت، مشکلات تنفسی و قند خون پایین نوزاد از جمله مضراتی هستند که ناشی از خوردن قهوه در بارداری میباشند.
افزایش خطر زایمان زودرس
تحقیقات زیادی در زمینه تاثیرات قهوه بر زایمان زودرس در دنیا انجام نشده است و نمیتوان شواهد علمی دقیقی برای آن ارائه کرد. اما برخی از افراد معتقدند که نوشیدن قهوه باعث افزایش استرس و اضطراب و در نتیجه افزایش انقباضات رحمی میشود که عوامل محرک زایمان زودرس هستند. زایمان زودرس تاثیرات منفی بر سلامت جنین خواهد داشت. با این وجود توصیه میکنیم که این موارد احتمالی را در مصرف قهوه در نظر بگیرید.
مقدار مجاز قهوه و کافئین در بارداری
مقدار مجاز کافئین و قهوه در بارداری با هم متفاوت هستند. زیرا کافئین علاوهبر قهوه در برخی از نوشیدنیها و خوراکیهای دیگر نیز وجود دارد. همچنین مقدار کافئین در انواع قهوه نیز متغیر است. برای مثال مقدار کافئین در قهوه لاوازا مدل سوئرته نسبت به کافئین برخی از مدلهای قهوه بوربون مانند مدل بوربون سرمهای بیشتر است. طبق اطلاعات منابعی همچون (marchofdimes) مقدار مجاز کافئین در دوران بارداری حداکثر 200 میلیگرم میباشد. از راهنمای زیر برای محاسبه مقدار کافئین قهوه کمک بگیرید.
| مقدار قهوه | مقدار کافئین (میلیگرم) |
| 1 فنجان قهوه دم کرده | 100 تا 140 |
| 1 شات اسپرسو | 60 تا 80 |
| 1 فنجان نسکافه | 50 تا 80 |
| 1 فنجان قهوه بدون کافئین | 3 تا 5 |
خطرات احتمالی مصرف زیاد قهوه در دوران بارداری
- مشکلات گوارشی
- افزایش فشار خون و ضربان قلب
- تشدید حالت تهوع
- ایجاد سردرد
- بیخوابی و تشدید استرس
- کم آب شدن بدن و دفع مواد مغذی
- کاهش سرعت رشد جنین
- بالا رفتن خطر تولد نوزاد با وزن کم
- افزایش ریسک زایمان زودرس
- وجود احتمال سقط جنین
آیا قهوه بدون کافئین در دوران بارداری مضر است؟
قهوه بدون کافئین حاوی 2 تا 3 درصد کافئین است که نسبت به قهوههای معمولی بسیار کمتر میباشد. مصرف قهوه بدون کافئین در دوران بارداری نسبت به قهوههای فول کافئین بیخطرتر است. زیرا کافئین که یکی از عوامل محرک ایجاد عوارض است در آن بسیار کم است. با این حال قهوه همچنان یک نوشیدنی اسیدی است که میتواند مشکلات گوارشی را تشدید کند. با جایگزین کردن قهوه بدون کافئین، میتوانید زیر نظر پزشک به نوشیدن قهوه ادامه بدهید. برخی از مدلهای کپسول قهوه نسپرسو و کپسول قهوه دولچه گوستو بدون کافئین هستند که میتوانید آنها را به لیست خرید خود اضافه کنید.
نکات طلایی مصرف قهوه در بارداری
- پیش از مصرف قهوه با پزشک مشورت کنید.
- بیش از 200 میلیگرم کافئین در طول روز مصرف نکنید.
- حتیالامکان قهوه بدون کافئین را جایگزین قهوه کافئیندار کنید.
- 6 ساعت قبل از خواب قهوه ننوشید.
- با معده خالی قهوه مصرف نکنید.
- درصورت داشتن تپش قلب، فشار خون بالا، بیخوابی و سوزش معده، قهوه ننوشید.
- اگر معده حساسی دارید، قهوه کلد برو را جایگزین قهوههای دمی کنید.
- مصرف شیرینیجات را در کنار قهوه به حداقل برسانید.
- اگر سوزش معده دارید، نوشیدنیهای لاین شیر قهوه را جایگزین اسپرسو کنید که اسیدیته متعادلتری دارند.
- اگر به کم خونی مبتلا هستید، قهوه و قرص آهن را با رعایت فاصله زمانی میل کنید.
- اگر مضطرب هستید، مصرف کافئین را محدود کنید.
سخن پایانی
قهوه در دوران بارداری فواید و مضراتی برای بدن دارد که مضرات آن بسیار بیشتر است. قهوه یک نوشیدنی انرژیزا و اسیدی است که میتواند علاوهبر تحریک سیستم عصبی و بروز مشکلات گوارشی، تاثیراتی بر الگوی خواب مادر، ایجاد اضطراب و استرس و تشدید حالات ناخوشایند بارداری شود. همچنین کافئین قهوه میتواند تاثیرات منفی بر روی رشد و تکامل جنین داشته باشد و مادر را مستعد زایمان زودرس کند. بههمین دلیل توصیه میکنیم با پزشک خود درباره مقدار مجاز مصرف قهوه در بارداری و جایگزین کردن قهوه بدون کافئین مشورت کنید. آیا تاکنون هر یک از این تاثیرات قهوه را تجربه کردهاید؟ دیدگاه خود را با ما به اشتراک بگذارید.
پرسشهای متداول
آیا شیر قهوه در بارداری مضر است؟
شیر قهوه نسبت به قهوه تلخ گزینه مطلوبتری است. زیرا اسیدیته ملایمتری دارد و شیر حاوی کلسیم و پروتئینهای مورد نیاز بدن است. با این وجود قهوه حاوی کافئین است و همچنان تاثیرات منفی بر روی بدن دارد.
تاثیرات خوردن قهوه در سه ماهه دوم بارداری چیست؟
جنین در سه ماهه دوم بارداری در حال تکامل و رشد است و دریافت مواد مغذی بیش از پیش اهمیت پیدا میکند. مصرف قهوه در سه ماهه دوم بارداری میتواند در تکامل مغز و اندام جنین تاثیر منفی بگذارد و حالاتی مانند رفلاکس معده را در مادر تشدید کند.
بهترین قهوه برای دوران بارداری چیست؟
قهوه بدون کافئین و قهوههای ملایم کم اسیدیته بدون شکر در دوره بارداری نسبت به قهوههای خالص یا شیرین فول کافئین بهتر هستند.
آیا خوردن قهوه در بارداری خطرناک است؟
زیاده روی در مصرف کافئین و انتخاب زمان نامناسب برای نوشیدن قهوه در بارداری میتواند خطرناک باشد. اما اگر بهترین نوع قهوه و بهترین زمان خوردن قهوه را با مشورت پزشک انتخاب کنید، خطری بهدنبال نخواهد داشت.
