وبلاگ
کافئین چیست؟ اثرات شگفت انگیز کافئین بر بدن
در این مقاله:
اکثر مواقع که اسم کافئین را می‌شنویم، به یاد نوشیدنی قهوه و نسکافه می‌افتیم. اما کافئین چیست و چه فواید و مضراتی برای بدن دارد؟ کافئین نوعی ترکیب شیمیایی است که در گیاه قهوه وجود دارد و به‌عنوان محرک سیستم عصبی عمل می‌کند. کافئین بر روی گیرنده‌های عصبی بدن و درنتیجه و بر روی تمرکز، هوشیاری، خستگی، خواب‌آلودگی و عملکرد ورزشی انسان، تاثیر می‌گذارد. مقدار کافئین همیشه در هر نوشیدنی ثابت نیست و به نوع قهوه، مقدار مصرف قهوه و حتی زمان مصرف آن نیز بستگی دارد. با کافئین مود همراه باشید تا بررسی کنیم که فواید و مضرات کافئین چیست؟
کافئین چیست؟
کافئین(Caffeine) در علم شیمی با نام 1H-purine-2,6-thione,3,7-dihydro-1,37-thrimethyl و فرمول شیمیایی (C۸H۱۰N۴O۲) معرفی می‌شود. درواقع کافئین نوعی آلکالوئید از خانواده متیل گزانتین‌ها است. رنگ کافئین خالص که عاری از هرگونه ترکیب اضافی باشد، سفید است. کافئین خالص ماهیت پودری دارد و فاقد عطر است. همچنین مزه این پودر سفید رنگ خالص، تلخ است.
معنی ساده کافئین چیست؟ اگر بخواهیم کافئین را با زبان ساده‌تری توضیح بدهیم، می‌توانیم بگوییم کافئین نوعی ماده شیمیایی خوراکی است که به‌عنوان محرک اعصاب عمل می‌کند. کافئین در برخی از گیاهان طبیعی مانند قهوه، کاکائو و چای وجود دارد. اما میزان کافئین قهوه نسبت به انواع دیگر گیاهان، بیشتر است.
کافئین چه تاثیری بر بدن دارد؟
شاید برای شما نیز سوال باشد که تاثیرات پودر کافئین چیست؟ مصرف کافئین مستقیما بر روی اعصاب و غیر مستقیم بر روی فعالیت‌های بدن، تاثیر می‌گذارد. مصرف به‌اندازه کافئین می‌تواند تاثیرات مثبتی روی بدن داشته باشد. برای مثال افزایش هوشیاری، افزایش تمرکز، رفع خواب‌آلودگی، درمان برخی از سردردها، از تاثیرات مثبت کافئین بر روی بدن است.
اما مصرف بیش از اندازه قهوه و یا ترک ناگهانی کافئین، می‌تواند تاثیرات منفی روی بدن داشته باشد. برای مثال بروز میگرن‌های مزمن، دل‌درد و زخم معده، بی‌خوابی، تپش قلب، نمونه‌هایی از تاثیرات مصرف زیاد کافئین بر روی بدن هستند.
اعتیاد به کافئین چیست؟
شاید بارها و بارها درباره اعتیاد به کافئین شنیده‌اید یا اینکه درباره آن به شما هشدار داده‌اند. اما اعتیاد به کافئین چیست و چه عوارضی دارد؟ زمانی که فردی بیش از اندازه در طول روز قهوه بنوشد و دز کافئین زیادی مصرف کند، بدن وی به کافئین وابسته می‌شود. کافئین به‌عنوان محرک بر روی گیرنده‌های آدنوزین مغز تاثیر می‌گذارد و بعد از مدتی گیرنده‌‌ها به کافئین بیشتری نیاز دارند تا همان عملکرد قبل را داشته باشند.
در این حالت فرد به کافئین اعتیاد پیدا می‌کند. اگر مصرف کافئین را به یکباره قطع کند یا مقدار آن را کاهش بدهد، دچار عوارضی مانند مشکلات گوارشی، اختلال در خواب، اضطراب و استرس، افزایش تپش قلب و غیره می‌شود.
خواص کافئین قهوه چیست؟
کافئین موجود در قهوه می‌تواند فوایدی برای بدن داشته باشد و عملکرد سیستم بدن را بهبود ببخشد. اما این درصورتی است که کافئین را به‌اندازه مصرف کنید و همچنین بهترین زمان و نوع قهوه را برای نوشیدن انتخاب کنید. ارتباط عملکرد بدن با مصرف کافئین چیست؟
افزایش هوشیاری و رفع خواب‌آلودگی
مصرف قهوه یکی از بهترین روش‌ها برای رفع خواب‌آلودگی است. زیرا کافئین موجود در قهوه، گیرنده‌های آدنوزین در مغز را مسدود می‌کند و اثر آرامبخشی آن را کاهش می‌دهد. در نتیجه زمانی که به تمرکز بالا نیاز دارید، کافئین قهوه به شما کمک می‌کند که به هشیاری بیشتری دست پیدا کنید.
بهبود روحیه و عملکرد ورزشی
دلیل توصیه‌ها پیش از ورزش کردن برای مصرف کافئین چیست؟ مصرف کافئین حداقل 1 ساعت قبل از ورزش، باعث افزایش انرژی، تپش قلب و روحیه گرفتن ورزشکار می‌شود و عملکرد او را افزایش می‌دهد.
افزایش سوخت و ساز بدن و کاهش وزن
ارتباط لاغری با مصرف کافئین چیست؟ کافئین می‌تواند به‌عنوان چربی‌سوز عمل کند. با مصرف متعادل قهوه، می‌توانید چربی‌های اضافه بدن را به‌مرور آب کنید و به تناسب اندام برسید.
پیشگیری از ابتلا به برخی از بیماری‌ها
مصرف کافئین در قالب قهوه بدون شکر و ترکیبات شیرین دیگر، برای پیشگیری از ابتلا به دیابت، سرطان کبد، کبد چرب، میگرن و برخی از بیماری‌های عصبی، مفید است.
افزایش شادابی و کاهش تنش‌های عصبی
فرد خواب‌آلوده و خسته معمولا بی‌حوصله و تندخو است. مصرف کافئین به افزایش انرژی و رفع خستگی و در نتیجه بهبود خلق و خو افراد کمک می‌کند.
خاصیت آنتی اکسیدانی کافئین
فایده خاصیت آنتی اکسیدانی کافئین چیست؟ آنتی اکسیدان‌های کافئین برای از بین بردن رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب دیدن بافت‌های بدن مفید هستند.
مضرات کافئین در قهوه چیست؟
مصرف بیش از اندازه نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه می‌تواند عوارضی در پی داشته باشد. همچنین اگر افراد به کافئین حساسیت داشته باشند، عوارضی مانند تپش قلب، اختلال در خواب، سردرد و اضطراب بالا را تجربه خواهند کرد. در ادامه بررسی خواهیم کرد که مضرات کافئین چیست؟
کم خوابی یا بی‌خوابی
مصرف بیش از اندازه کافئین یا مصرف کافئین نزدیک ساعت خواب، باعث اختلال در برنامه خواب می‌شود. در نتیجه دچار کم‌خوابی یا بی‌خوابی خواهید شد.
تشدید اضطراب و استرس
افرادی که معمولا استرس دارند یا به مشکلات عصبی مبتلا هستند، درصورت مصرف کافئین زیاد دچار تشدید اضطراب و استرس می‌شوند.
افزایش تپش قلب و فشار خون
کافئین می‌تواند ضربان قلب و فشار خون را بالا ببرد و این‌گونه شخص احساس شادابی می‌کند. اما مصرف قهوه در حالتی که فرد تپش قلب یا فشار خون بالایی دارد، می‌تواند خطرساز باشد.
ایجاد سردردهای مکرر
کافئین قهوه و سردرد مزمن به هم مرتبط هستند. بالا رفتن فشار خون در اثر مصرف کافئین و کم‌خوابی و بی‌خوابی مداوم، باعث بروز سردرد می‌شود. مصرف زیاد قهوه باعث اعتیاد به کافئین می‌شود و درصورت ترک کافئین، سردرد شروع می‌شود.
ایجاد زخم معده
ارتباط زخم معده با کافئین چیست؟ مصرف قهوه برای زخم معده مضر است. کافئین باعث ترشح بیش از اندازه اسید معده و بروز زخم معده با درد شدید می‌شود.
افزایش ریسک ابتلا به آرتریت
قهوه برای زانودرد در صورتی که کافئین زیادی داشته باشد و به‌اندازه مصرف نشود، مضر است. کافئین می‌تواند باعث از بین رفتن غضروف و مفاصل و در نتیجه ابتلا به آرتروز و آرتریت شود.
از دست دادن آب بدن
کافئین قهوه به‌عنوان دیورتیک یعنی هورمون ادرارآور عمل می‌کند و باعث از دست دادن آب بدن می‌شود. این عارضه برای افرادی که به مشکلات گوارشی مبتلا هستند، می‌تواند خطرناک باشد.
تداخل کافئین با بعضی از داروها
مصرف کافئین در کنار داروهای ضد افسردگی، داروهای آنتی بیوتیک و داروهای قلب، باعث بی‌اثر شدن دارو یا بروز عوارضی می‌شود.
مصرف کافئین برای چه کسانی ضرر دارد؟
- افرادی که اضطراب و استرس شدید دارند.
- افرادی که به بیماری‌های قلبی مبتلا هستند.
- مصرف کافئین برای بانوان باردار و مادرانی که به نوزاد شیر می‌دهند، با ملاحظاتی همراه است.
- افرادی که به بی‌خوابی یا کم‌خوابی مبتلا هستند.
- افرادی که به زخم معده یا رفلکس معده دچار هستند.
- افرادی که مبتلا به آرتریت و بیماری‌های استخوانی هستند.
کدام قهوه کافئین بیشتری دارد؟
شاید برای شما سوال باشد که نوشیدنی با بیشترین میزان کافئین چیست؟ و از چه دان قهوه‌ای برای تهیه آن استفاده می‌کنند؟ قهوه روبوستا بیشترین میزان کافئین را دارد. از دان قهوه یا پودر قهوه روبوستا برای تهیه نوشیدنی‌های فول کافئین مانند اسپرسو، استفاده می‌کنند. میزان کافئین لاین قهوه ترکیبی با افزایش یا کاهش درصد روبوستا، تغییر می‌کند. برای مثال قهوه بوربون میسلا روسا 100 درصد روبوستا، حدودا 3 برابر قهوه قهوه لاوازا اسپرسو ایتالیانو 100 عربیکا، کافئین دارد. اما میزان کافئین در قهوه پرا زرد 70 درصد روبوستا و قهوه بوربون آبی 50 درصد روبوستا، کمتر است.
سخن پایانی
کافئین نوعی ماده شیمیایی خوراکی است که در قهوه و کاکائو و برخی از انواع چای، وجود دارد. مصرف کافئین درصورتی که به‌اندازه و به‌قاعده باشد، می‌تواند برای بدن مفید باشد. برای مثال هوشیاری را افزایش بدهد و باعث افزایش تمرکز و رفع خستگی شود. اما مصرف بیش از 400 میلی گرم قهوه در طول روز یا حساسیت به کافئین، باعث بروز اختلال خواب، بالا رفتن ریسک حمله قلبی، ابتلا به زخم معده، ابتلا به آرتریت و عوارضی از این قبیل می‌شود. قهوه روبوستا بیشترین میزان کافئین و قهوه عربیکا، کافئین کمتری دارد. اگر به‌دنبال قهوه‌های باکیفیت با میزان کافئین کم یا زیاد هستید، کافئین مود را انتخاب کنید.
پرسش‌های متداول
کمترین کافئین در چیست؟
کمترین کافئین در قهوه عربیکا و لاین 100 درصد عربیکا است.
بیشترین کافئین در چیست؟
بیشترین کافئین در قهوه روبوستا و لاین 100 درصد روبوستا است.
کافئین خالص چه شکلی است؟
کافئین خالص به‌شکل پودر سفید مات بدون بو است و طعم تلخی دارد.
مقدار کافئین روبوستا و عربیکا چقدر است؟
یک فنجان قهوه عربیکا حاوی 80 میلی‌گرم کافئین و یک فنجان قهوه روبوستا حاوی 200 میلی‌گرم کافئین است.
